พล.ต.ต.ปรัชญ์ชัย ใจชาญสุขกิจ

พล.ต.ต.ปรัชญ์ชัย ใจชาญสุขกิจ
สมาชิกวุฒิสภา
ประธานคณะอนุกรรมาธิการ
คณะอนุกรรมาธิการกีฬาและนันทนาการเพื่อสุขภาพและการออกกำลังกายของประชาชน
“สุขภาพเก่า เงินเก่า เพื่อนเก่า… เรื่องสำคัญหลังเกษียณ”

เด็กราชบุรี : สมัยก่อน พอเช้า ๆ ตีสี่ตีห้า ทหารจะมาวิ่ง นับเสียงดัง ๆ ผ่านหน้าบ้าน ผมเป็นเด็กเห็นแบบนั้นก็ชอบ ขอแม่ไปวิ่งตามทหาร (หัวเราะ) พอเรียนหนังสือ เล่นฟุตบอลเป็นกีฬาหลัก ตั้งแต่รุ่นจิ๋ว รุ่นกลาง กีฬาอื่นก็เล่นไปตามประสา แบดมินตันบ้าง ว่ายน้ำบ้าง ส่วนกีฬาพื้นบ้าน เล่นเป็นประจำอยู่แล้ว วิ่งเล่นตามทุ่งนา เป็นการออกกำลังกายของเด็กในสมัยโบราณ ผมโตที่ราชบุรี คุณพ่อรับราชการที่นั่น ท่านเป็นคนสมุทรสงคราม ส่วนคุณแม่เป็นคนจังหวัดสงขลา ผมเรียนจนจบ มศ. 3 ที่ราชบุรี แล้วไปต่อ มศ.ปลาย ที่นครศรีธรรมราช เพราะตามคุณพ่อที่ย้ายไปรับราชการ

กีฬา : สมัยก่อนไม่เหมือนกับยุคนี้ พอเราเล่นกีฬา จะเล่นได้หลายอย่าง ยังไม่ได้ตั้งเป้าเอาดีแค่ทางใดทางหนึ่ง เล่นอะไรก็เป็น เล่นอะไรก็ได้ เล่นเก่งในกลุ่มเพื่อนที่ไม่ได้เป็นนักกีฬา แต่เอาดีเลิศไม่ได้ ผิดกับสมัยนี้ ต้องเก่งอย่างใดอย่างหนึ่งไปเลย ถึงจะสุดยอด, ช่วงมัธยมปลาย เล่นเซปักตะกร้อ ตำแหน่งหน้าซ้าย โรงเรียนเคยส่งเข้าไปแข่งในงานประจำปีของจังหวัด ตอนอยู่รามคำแหง อยู่ชมรมศิลปะป้องกันตัว เล่น ฟันดาบ กระบี่ กระบอง ก็สนุกไปอีกแบบ เป็นเรื่องของการออกกำลังกาย ใช้สมรรถนะร่างกาย เลยมีประโยชน์ และยังสามารถนำมาใช้ได้ในชีวิตจริง พอรับราชการ เรียนนิติฯ ธรรมศาสตร์ พอดีชมรมมวยสากลสมัครเล่นอยู่ข้างคณะฯ เลยได้ซ้อมตลอดสามปี แต่ไม่ได้สนใจเรื่องความเป็นเลิศ มุ่งแค่เรื่องการออกกำลังกาย และเมื่ออยู่ในกลุ่มเพื่อนเล็ก ๆ ก็รู้สึกว่าเราไปกับเขาได้ สู้กับเขาได้ แต่จะไปแข่งในระดับชาติ นานาชาติ มันเป็นไปไม่ได้

หน้าที่ในชีวิต : เมื่อยังเด็กอยากเป็นนายอำเภอ เพราะเคยเห็นจากหนังคาวบอยฝรั่ง รู้สึกว่าหน้าที่นี้ใหญ่มาก พอโตขึ้นเรียนจบก็สอบเข้าตำรวจได้ตั้งแต่ปี 2520 ติดยศร้อยตำรวจตรีเมื่อปี 2521 เป็นตำรวจตระเวนชายแดน แล้วก็ทำงานไปตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย มีการเปลี่ยนแปลงไปตามวาระ การเป็นตำรวจก็ต้องฝึกหนักเหมือนกับทหาร มีหลักสูตรต่าง ๆ ให้เรียน เน้นอยู่สองวิชาหลักที่ต้องแม่น คือ กฎหมาย กับ ยุทธวิธีตำรวจ อาชีพเราต้องเตรียมความพร้อมไว้ตลอดเวลา ต้องออกกำลังกายทุกวัน ฝึกฝนสม่ำเสมอ ร่างกายต้องแข็งแรงตลอด ยิ่งสมัยก่อน ยังไม่มีเครื่องมือทันสมัย ยังไม่มีมือถือแพร่หลาย ไม่มีกล้องวงจรปิด ต้องอาศัยการเฝ้าระวังด้วยตัวเองทุกเรื่อง เจอปัญหาสารพัดแบบ ต้องมีสาย ต้องมีพวก ไม่งั้นไม่มีข้อมูล การทำงานแบบนี้ย่อมทำให้พักผ่อนน้อย นอนดึก ส่วนความยากลำบากในสมัยนี้ก็คือ คดีที่ไม่มีโอกาสได้ใช้อาวุธ มีความเสี่ยงกับการปฏิบัติหน้าที่เป็นอย่างมาก เสี่ยงต่อการกระทำที่เกินกว่าเหตุ หรือเสี่ยงต่อการกระทำที่ตัวเองอาจจะพลาดพลั้งจนบาดเจ็บหรือเป็นอันตรายต่อชีวิต การต่อสู้ป้องกันตัว โดยการไม่ใช้อาวุธ เป็นสิ่งที่ยากกว่า ต้องใช้มือเปล่า ถ้าไม่ได้รับการฝึกฝนจริง ๆ อาจจะโดนคนร้ายทำอันตราย สิ่งที่เคยได้รับการฝึกฝนมา โดยเฉพาะวิชาเกี่ยวกับศิลปะการป้องกันตัว สามารถนำมาช่วยรักษาชีวิตทั้งของผู้อื่นและตัวเองได้ จากตำรวจตระเวนชายแดน เมื่อย้ายเข้ามา ก็จะอยู่สถานีฯ เป็นส่วนใหญ่ ทำงานด้านสืบสวน กับป้องกันปราบปรามเป็นหลัก เหตุการณ์ตื่นเต้นมีมาเรื่อย ๆ เป็นเรื่องปกติของหน้าที่การทำงาน จนเมื่อรับราชการอยู่นครบาลมาราว 25 ปี จากผู้กำกับการสถานีตำรวจนครบาลดุสิต ก็อยากจะกลับมาอยู่แถวราชบุรี ซึ่งเป็นบ้านเกิดของเราเอง ก็มาเป็นรองผู้บัญชาการตำรวจภูธร จังหวัดกาญจนบุรี และจังหวัดราชบุรี ตำแหน่งสุดท้ายก่อนเกษียณก็เป็นผู้บังคับการตำรวจภูธร จังหวัดสมุทรสงคราม ก่อนจะได้รับเกียรติให้เข้ามาเป็นสมาชิกวุฒิสภา

บทบาทหน้าที่ : ในรัฐธรรมนูญ มาตรา 71 มีใจความว่า จะต้องสนใจในเรื่องของความเป็นอยู่ของประชาชน ความเข้มแข็งของร่างกายและจิตใจของประชาชน สนับสนุนในเรื่องของการกีฬาด้วย เพราะกีฬา มีความสำคัญมาก ในประเทศเจริญแล้ว ไม่ว่าจะเป็นสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นประเทศที่มีอุตสาหกรรมการกีฬามีมูลค่าสูงสุดในโลก หรือประเทศจีนที่พยายามจะตามขึ้นมาแล้ว เพื่อเป็นอันดับต้น ๆ ของโลกเช่นเดียวกัน ประเทศมหาอำนาจในโลกนี้ เน้นตรงนี้มาก เพราะแสดงถึงสมรรถนะของประชากร

นโยบายของชาติ : ขึ้นอยู่กับกระทรวงท่องเที่ยวและกีฬา แล้วก็จะมาสู่หน่วยงาน อีก 2 – 3 แห่ง หน่วยงานที่สนับสนุนก็คือ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข ต้องดูแลสุขภาพ กระทรวงศึกษา มีบทบาทตั้งแต่เด็กนักเรียน ถ้ามองในภาพรวมแล้ว จะเห็น พรบ.แห่งชาติ มีการกีฬาแห่งประเทศไทย กองทุนพัฒนากีฬา คณะกรรมการกีฬาแห่งจังหวัด โดยมีผู้ว่าฯ เป็นประธาน, สมาคมกีฬาแห่งประเทศไทย สมาคมกีฬาแห่งจังหวัด เป็นหน่วยงานที่อยู่ใน พรบ. ซึ่งจะคอยพัฒนาอยู่ตลอด เช่น การออกกำลังกายของประชาชน โครงการของสาธารณสุขก็ทำ 10 ล้านครัวเรือนออกกำลังกาย เพื่อให้สุขภาพแข็งแรง จัดเจ้าหน้าที่ พลศึกษาประจำหมู่บ้าน คอยให้คำแนะนำเรื่องการออกกำลังกาย แบบเดียวกับ อสม. (อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน) ที่เน้นเรื่องสุขภาพ

สร้างความเปลี่ยนแปลง : เราดูว่ากิจกรรมที่ต้องทำ ครอบคลุมแค่ไหน ยังไง ไปถึงรากหญ้าจริงไหม แล้วเราก็ติดตามดู อันไหนที่ดูแล้ว ยังขับเคลื่อนไม่ถูกที่ถูกทาง ก็เสนอแนะ แนะนำไป เพราะเราเป็นฝ่ายนิติบัญญัติ ก็เสนอไป แล้วศึกษาเรื่องราวต่างๆ ที่น่าสนใจศึกษา แล้วก็ทำเป็นเอกสารผ่านทางวุฒิสภา ไปถึงคณะรัฐมนตรี เพื่อปรับปรุงแก้ไข ที่ผ่านมามีการเปลี่ยนแปลงไปบ้างแล้ว อย่างเช่น ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ที่เคยเบิกจ่ายไม่ได้ในท้องถิ่น เราก็ช่วยผลักดัน ให้แก้ไขระเบียบนี้ ทำให้ท้องถิ่นเองเดี๋ยวนี้ เบิกจ่ายในการจัดการแข่งขันกีฬาในท้องถิ่นได้, ซึ่งก่อนหน้านี้จัดได้ แต่ต้องใช้นักกีฬาในท้องถิ่นตัวเอง อย่างนี้ก็ลำบาก เพราะต้องมีแข่งข้ามหมู่บ้านกัน หรือจัดได้ แต่ค่าจ้างกรรมการเบิกไม่ได้ ซึ่งขัดกัน ก็ต้องศึกษา หาข้อเสนอแนะ เพื่อปรับเปลี่ยนเงื่อนไขต่าง ๆ ให้ตรงกับความเป็นจริงที่เกิดขึ้น ให้สมเหตุสมผล

คณะกรรมาธิการการกีฬา : มีหน้าที่และอำนาจพิจารณาร่าง พรบ. กระทำกิจการ พิจารณาสอบหาข้อเท็จจริงหรือศึกษาเรื่องใด ๆ ที่เกี่ยวกับการส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนากีฬาของชาติ และการศึกษาทางวิชาชีพชั้นสูงด้านการกีฬา เสริมสร้างศักยภาพการกีฬาและองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การกีฬา เพื่อสร้างคุณค่าในการพัฒนาคน สังคม และประเทศชาติ รวมทั้งศึกษาปัญหาและอุปสรรคของการพัฒนาการกีฬาของไทย ทั้งในประเทศและต่างประเทศ พิจารณาศึกษา ติดตาม เสนอแนะ และเร่งรัดการปฏิรูปประเทศ และแผนแม่บท ภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ที่อยู่ในหน้าที่และอำนาจ และ อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง, ซึ่งมีการทำงานหลายคณะ หลากหลายมิติ ต่างก็ทำหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายแตกต่างกันไป

สนับสนุนเยาวชน : ผมได้ยินชื่อเสียงของน้องจีน (อาฒยา ฐิติกุล) ตั้งแต่เป็นนักกอล์ฟเยาวชน ว่าเป็นนักกอล์ฟที่มีความสามารถสูงมาก และยังเป็นเด็กบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ซึ่งนับว่าเป็นคนบ้านเดียวกัน พอมาวันหนึ่งทราบว่า ในการจะขึ้นไปแข่งขันระดับสูงนั้น เช่นยุโรป หรืออเมริกา มีอุปสรรคต่าง ๆ เยอะแยะมากมาย เมื่อมีโอกาสจึงได้เชิญน้องจีน คุณพ่อและทีมงาน มาคุยกับคณะฯ ถึงปัญหาต่าง ๆ ในเรื่องการเป็นนักกีฬามืออาชีพ ที่ต้องไปแข่งขันในระดับนานาชาติ ว่าภาครัฐจะทำอะไรให้ได้บ้าง จนได้ทราบปัญหาว่า นักกีฬาที่มีศักยภาพ และพร้อมที่จะก้าวไปสู่เวทีระดับโลกนั้น ควรจะได้รับการช่วยเหลือ และดูแลจากภาครัฐให้มากกว่านี้ แล้วยังต้องมีการทำงานกันอย่างเป็นระบบ มีรูปแบบที่ชัดเจน แต่กลายเป็นว่า ที่ผ่านมานั้นฝ่ายผู้ปกครองต้องหาหนทางดิ้นรนกันเองเป็นส่วนใหญ่ หากไม่เข้มแข็งพอก็ยากที่จะไปถึงจุดหมายปลายทางได้ ซึ่งไม่ง่ายเลย แต่สำหรับน้องจีนก็ฝ่าฟันจนประสบผลสำเร็จมาแล้ว ทั้งนี้ เรายังได้เชิญนักกีฬาประเภทอื่น ๆ เช่น แบดมินตัน นักเพาะกาย ตะกร้อ หรือแม้กระทั่งเยาวชน ที่มีความสามารถ ฯลฯ ให้เข้ามาร่วมแสดงความคิดเห็น เล่าให้ฟังถึงปัญหา ของอุปสรรค และแนวทางในความช่วยเหลือจากทุก ๆ ฝ่าย เพื่อจะก้าวไปสู่ความสำเร็จให้สมกับความตั้งใจ

เท่ากัน แต่ไม่เหมือนกัน : เราเคยเชิญนักมวยระดับเหรียญทองโอลิมปิก มาพูดถึงเรื่องแรงบันดาลใจ พูดถึงเรื่องการฝึกซ้อม ว่าต้องมีมากเป็นพิเศษ เรียกว่า Power of Change พลังแห่งความเปลี่ยนแปลงกันเลย คนมีเท่ากัน แต่เก่งไม่เหมือนกัน เพราะว่าให้พลังในการทำสิ่งที่เราชอบไม่เหมือนกัน อย่างคนนี้เป็นหมอเก่ง ก็แสดงว่าเขาให้พลังกับการอ่านและการศึกษาในเรื่องนี้เยอะ เป็นเชฟก็แสดงว่าชอบทำกับข้าว ชอบศึกษาเรื่องนี้ อ่านดูบ่อย ๆ ซ้ำ ๆ นักกีฬาก็ชอบซ้อม อยู่ที่ว่าเราจะให้ความสนใจกับเรื่องอะไร สำหรับเด็ก ๆ แรงบันดาลใจที่ได้ เกิดจากคุณพ่อคุณแม่เป็นส่วนใหญ่ จะต้องผลักดัน สนับสนุน ส่งเสริมเป็นอย่างมาก เพราะเด็กเข้าไปเองไม่ได้ ถ้าขาดคุณพ่อแม่ก็ลำบาก จึงต้องเข้มแข็งมาก และเป็นกำลังให้เขาต่อสู้ขึ้นมา บางคนอยากจะฝัน อยากไปให้ถึงไอดอลที่ตัวเองชื่นชอบ เรื่องเงินรางวัลก็เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยผลักดัน เหมือนกับนักมวยสมัยก่อน ก็คือเด็กจน ๆ อยากเป็นนักมวย ไต่เต้าให้ฐานะดีขึ้น, เราต้องช่วยกันตั้งแต่เริ่ม ตอนที่จะก้าวเข้ามา เป็นเรื่องสำคัญ ภาครัฐต้องคอยดูแล เช่น หนังสือเดินทาง พาสสปอร์ตพิเศษ เพื่อได้รับความสะดวก ในการเดินทางไปแข่งขันทั่วโลก การได้รับการสนับสนุนตอนที่เขากำลังต้องการที่จะก้าวไปสู่ความเป็นเลิศ ไม่ว่าจะเป็นวิทยาศาสตร์การกีฬา ไม่ว่าจะเป็นผู้ฝึกสอน ต้องคอยประกบกันให้ดี

กอล์ฟ : ผมมาเล่นกอล์ฟเมื่ออายุ 40 ถือว่าค่อนข้างเยอะแล้ว ตอนเป็นรองผู้กำกับแล้ว รับผิดชอบแถวเตาปูน ปทุมวัน ก่อนหน้านั้น ไม่เคยชอบกอล์ฟเลย ดูว่าเป็นกีฬาตลก ๆ ด้วยซ้ำ ตีไปเดินไป ไม่ได้แข่งกับใครเหมือนกีฬาอื่น จะสนุกตรงไหน แต่พอไปเล่นแล้วพบว่ากอล์ฟมีเสน่ห์ ก่อนหน้านี้ มีคนชักชวนอยู่นานพอสมควร ที่ยังไม่เล่นเพราะคิดว่ามันเสียเวลามาก ต้องไปซ้อม ต้องหาอุปกรณ์ที่รู้สึกว่าค่อนข้างแพง จนตอนหลังมีเพื่อนมาชวนบ่อยขึ้น ก็ลองตามเขาไป แล้วลองเล่นดูบ้าง จนชอบ แต่อาศัยการเล่นเองฝึกเอง จำเขามาบ้าง เลยเล่นแบบไม่ค่อยเสถียร แต่หลังจากได้เริ่มเล่นแล้ว ก็เล่นมาตลอด ถือว่าเป็นกีฬาที่เหมาะกับทุกวัย ไม่หักโหมจนเกินไป เกษียณแล้วก็เล่นได้, กอล์ฟ เป็นกีฬาที่แปลกประหลาด พอตีไปแล้ว ติดยิ่งกว่ากัญชาอีก ยิ่งตียิ่งอยากตี วันนี้ตีดีก็อยากตีให้ดีกว่า วันนี้ตีเสียก็อยากจะแก้ตัว เคยตีต่ำกว่าสี่สิบบ้าง แต่ไม่ได้มาบ่อย จนเพื่อน ๆ ที่เล่นด้วยกัน เวลาทำแต้มดี ๆ จะไม่มีใครกลัวใคร เพราะรู้ว่ามาทีนี้ แล้วจะหายไปอีกนาน (หัวเราะ)

ทำใจให้สนุก : สำหรับผมไม่ยากอะไรเลย เพราะกีฬาอยู่ที่ความชอบ ถ้าชอบแล้วก็จะเล่น แต่ถ้าไม่ชอบ มักจะมีข้ออ้าง ต่อให้บังคับก็ยังไม่อยากเล่น จะมีข้ออ้างเยอะ ติดงานเยอะสารพัด, แต่ถ้าคนชอบแล้ว เขาจะบริหารเวลาได้ จริง ๆ ไม่มีอะไรมาเป็นอุปสรรค อย่างคนชอบเล่นเวท ตุ้มน้ำหนักเป็นของหนักทั้งนั้นเลย ที่จริงคือทำงานหนักนั่นเอง แต่ทำไมพอชอบแล้วทำได้ ขณะที่พอบอกให้ไปให้ไปถากหญ้า อ้างเหนื่อย อ้างร้อน ตีกอล์ฟก็เหมือนกัน พอให้ตากแดดหน่อย ให้ไปทำงานกลางแดด ร้อนทำไม่ไหว แต่พอตีกอล์ฟ ทั้งฝน ทั้งแดด อะไรก็สู้ได้หมด, ดังนั้น ไม่ว่าจะทำอะไรก็ตาม ต้องรู้วิธีปรับจิตใจ พยายามคิดว่า นั่นคือเรื่องสนุก เรื่องที่ชอบ ทำงานก็เหมือนกัน บางครั้งเบื่อ ไม่อยากตื่นเลย ต้องไปทำงานอีกแล้ว แต่คิดอีกมุม ไม่เป็นไรน่า เดี๋ยวออกไปก็ได้เจออะไรแปลก ๆ สนุกดี เปลี่ยนวิธีคิดแค่นิดเดียว, การออกกำลังกายก็เหมือนกัน บางทีขี้เกียจ ไม่อยากเข้าสนามซ้อม ก็ต้องคิดว่า เอาซะหน่อยน่า สนุกดีเหมือนกัน แค่นั้นเอง

สม่ำเสมอ : การเล่นกีฬา การออกกำลังกาย อย่าไปหักโหมมากในครั้งเดียว อย่างเคยวิ่งได้วันละไม่เท่าไหร่ แต่วันนี้จะวิ่ง 10 กิโลเลย หรือไดร์ฟกอล์ฟรวดเดียว 10 ถาด แต่ถ้าทำวันเดียว แล้วไม่ได้ทำต่อเนื่อง ก็ไม่มีประโยชน์อะไร, ทำวันละนิดวันละหน่อย ตามที่ตัวเองไหว อย่าโอเวอร์โหลด หรือทำอะไรเกินจนกำลังเกินความสามารถ การทำสม่ำเสมอ นั่นคือวิธีที่ดีที่สุด

ทุกอย่างอยู่ที่ใจ : ทุกคนมีปัญหากันหมด มีอุปสรรคกันทั้งนั้น แต่จะมีความสุขหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับวิธีคิด เหมือนการเล่นกีฬา มีแพ้มีชนะ อย่างเล่นกอล์ฟ เดี๋ยวดีใจ เดี๋ยวโมโห เดี๋ยวตีดี เดี๋ยวตีไม่ดี ตีไปสวย ๆ กลางแฟร์เวย์ แต่พอจะขึ้นกรีนกลับขุดดิน หรือเวลาพัตต์ยาว ๆ ลากลงไป เหมือนโชคดี แต่บางครั้งขนาดพัตต์จ่อ ๆ ใกล้ ๆ ยังไม่ลงก็ยังมี ชีวิตก็จะเป็นแบบนี้ ดีมั่ง ไม่ดีมั่ง ต้องรู้จักฝึกเอาไว้ ถ้าโมโหจะยิ่งไปกันใหญ่ ถ้าไม่โมโห รู้จักตั้งสติ ไม่ว่าจะหนักหนาแค่ไหน ก็แก้สถานการณ์ได้

3 เก่า : มีคนเคยพูดว่า หลังเกษียณ ชีวิตต้องมี 3 เก่า ได้แก่ สุขภาพเก่า เงินเก่า และเพื่อนเก่า เป็นเรื่องสำคัญ, สุขภาพเก่า หมายถึงการเตรียมตัวล่วงหน้าเรื่องสุขภาพ พอปลดเกษียณแล้ว เพิ่งจะมาเริ่มออกกำลังกาย เพื่อให้มีอายุยืน เพื่อให้ร่างกายแข็งแรง มันเป็นไปไม่ได้ เพราะคุณต้องสะสมมาก่อนหน้านี้แล้ว, เงินเก่า ก็เหมือนกัน ต้องรู้จักเก็บหอมรอมริบ ไว้ใช้จ่ายตอนที่ไม่ได้ทำงาน ไม่งั้นชีวิตจะลำบาก และเพื่อนเก่า เพื่อนดี ๆ ที่มีรสนิยมเหมือนกัน มีวิถีชีวิตคล้าย ๆ กัน ก็จะไม่เหงา อยู่ได้หลังเกษียณ ทำตัวสบาย ๆ ได้เล่นกอล์ฟแบบมีความสุขด้วยกันครับ