ความคาดหวังกับการเล่นกอล์ฟ

ความคาดหวังกับการเล่นกอล์ฟ

ในช่วงแเรกๆ ของการเล่นกีฬา เราจะสังเกตเห็นได้ว่าความรู้สึกสนุก ชอบ รู้สึกดีและมีความสุขดีไม่ว่าผลการเล่นจะเป็นอย่างไร แต่ทำไมต่อมาเมื่อการเล่นกีฬาที่เริ่มมีการแข่งขันถึงมีความสนุกน้อยลง คนเล่นน้อยลง และส่วนใหญ่จะหายไปก่อนเข้ามหาวิทยาลัย

ในกีฬากอล์ฟก็เช่นกัน ความสุขที่พบเห็นได้ในช่วงแรกจะค่อยๆหายไปเมื่อนักกีฬาเปลี่ยนเป้าหมายจากการเล่นกอล์ฟเพื่อสุขภาพและสังคมเป็นการแข่งขันที่มีผลการแข่งขัน ถ้วยรางวัล และเหรียญรางวัล ที่เป็นการบ่งบอกความสามารถอันเกิดจากการเปรียบเทียบ

นอกจากธรรมชาติของการแข่งขันที่แสดงความเปรียบเทียบระหว่างบุคคลอย่างชัดเจนแล้ว เรื่องของความคาดหวังผลของนักกีฬา ผู้ปกครองและคนรอบข้างก็เป็นอีกเหตุผลที่ทำให้ความสุข ความสนุกในการเล่นลดลง ความคาดหวังไม่ว่าจะเป็นผลการแข่งขัน ความมุ่งมั่นทุ่มเท ความตั้งใจ พัฒนาการ รวมทั้งหน้าตาของพ่อแม่เมื่อลูกๆแข่งขันก็อาจจะส่งผลกดดันให้นักกีฬาไม่สนุกในการฝึกซ้อมและแข่งขันกีฬาได้อีกทางหนึ่ง

เมื่อการแข่งขันเปรียบเทียบเกิดจากตัวนักกีฬาและคนรอบข้าง ที่ส่งผลต่อความสนุกและการเล่นกีฬาในที่สุด เราควรจะมีความเข้าใจและจะจัดการเรื่องนี้อย่างไร

ในกรณีของความคาดหวังของตัวนักกีฬาเอง การมีทัศนคติที่เกี่ยวกับเหตุผลเกี่ยวกับการเล่นการฝึกซ้อมและการแข่งขันกีฬาตั้งแต่ต้นเป็นเรื่องสำคัญ การที่นักกีฬารู้ว่าเป้าหมายของการเล่นกีฬานั้นเพื่อสุขภาพเป็นเหตุผลสำคัญอันแรก ส่วนเมื่อมีพัฒนาการและเข้าร่วมการแข่งขัน การแข่งขันกีฬาจะนำไปสู่การซ้อม การเล่นและแข่งขันที่มากขึ้น ซึ่งก็หมายถึงการมีร่างกายที่แข็งแรงขึ้น การมีระเบียบวินัย ความมุ่งมั่น อดทน ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี เป็นทัศนคติที่เด็กๆนักกีฬาจะยังมีความสุขหากยังมีทัศนคติแบบนี้ ส่วนการเปรียบเทียบจากการแข่งขันหากมองว่าเป็นการทดสอบและประเมินเพื่อนำมาพัฒนาความสามารถต่อไปก็ไม่น่าจะมีผลต่อความรู้สึกกดดัน หรือเกิดความคาดหวังจากการเปรียบเทียบนี้ อย่างไรก็ตามตัวเด็กเองอาจจะมีความคาดหวังและเปรียบเทียบนี้ไม่มากนัก ขณะที่พ่อแม่ ผู้ปกครองหรือโค้ช/โปร ก็สามารถปลูกฝังหรือลดความคาดหวังนี้ลงได้ การแข่งขันและเปรียบเทียบนี้จะมีมากขึ้นได้เมื่อนักกีฬามีความพร้อม ได้รับการฝึกฝนมามากพอ เพราะเมื่อเราคาดหวังผลการเปรียบเทียบขณะที่นักกีฬายังไม่มีความพร้อม ความคาดหวังก็จะมีผลลบ และกดดันมากจนนักกีฬาจะไม่สนุกต่อไป และเลิกเล่นไปในที่สุดก่อนเวลาอันสมควร

ความคาดหวังจากคนรอบข้าง (พ่อแม่ ผู้ปกครองและโค้ช/โปร) เป็นอีกกลุ่มที่มีผลต่อความสนุกหรือไม่สนุกของนักกีฬา และส่งผลต่อการเล่นกีฬาของนักกีฬาว่าจะเล่นต่อไปหรือไม่ การคาดหวังผลการแข่งขันของคนรอบข้างนักกีฬาเมื่อนักกีฬายังมีความพร้อมด้านร่างกาย ทักษะและจิตใจที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่ (ช่วงเด็กและวัยรุ่น) จึงมักไม่เป็นผลตามที่คาดหวัง เพราะความเสถียรของการเล่นกีฬาขณะที่ยังไม่พร้อมทั้ง 3 ด้าน ส่งผลต่อความไม่เสถียรของผลการแข่งขันเช่นกัน ดังนั้นเพื่อไม่ให้การคาดหวังของคนรอบข้างที่มุ่งผลการแข่งขันเป็นหลักมีผลกระทบต่อความสนุกและเลิกเล่นก่อนเวลาอันควรหรืออาจจะเป็นกีฬาที่จะนำไหเป็นส่วนหนึ่งของการดูแลร่างกาย คนรอบข้างนักกีฬาจึงควรเข้าใจหลักการนี้ ปรับความคาดหวังจากผลการแข่งขันในตัวนักกีฬาเด็กและวัยรุ่นเหล่านี้ เป็นเรื่องของพัฒนาการจะเหมาะสมกว่า ด้วยเหตุผลที่พัฒนาการของนักกีฬาเป็นสิ่งที่สามารถควบคุมได้มากกว่าผลการแข่งขัน เมื่อไม่คาดหวังที่ผลการแข่งขัน ไม่ว่าผลการแข่งขันจะเป็นเช่นไรก็จะไม่เกิดบรรยากาศที่เป็นลบ ที่จะนำไปสู่ความสนุกที่ลดลง และเลิกเล่นกีฬาที่มีเป้าหมายเพื่อสุขภาพกาย สุขภาพใจและสังคมเป็นหลัก

จากหลักการดังกล่าวข้างต้น ผู้ใหญ่ที่อยู่รอบข้างและมีความเข้าใจเหตุผลที่ดีกว่านักกีฬาเด็กและวัยรุ่น จึงเป็นบุคคลสำคัญในการปลูกฝังความสนุก ที่ไม่มีความคาดหวังในผลการแข่งขันขณะที่นักกีฬายังอยู่ในช่วงของพัฒนาการ และไม่เป็นผู้ที่สร้างความคาดหวัง ที่นำไปสู่ความกดดันเสียเอง เพราะความคาดหวังที่ผลการแข่งขันที่ร่างกาย ทักษะกีฬาและจิตใจของนักกีฬายังไม่พร้อม ความสนุกของนักกีฬาจะหายไป และนักกีฬาเลิกเล่นกีฬาที่เป็นประโยชน์ต่อตัวเขาเอง คนรอบข้างและสังคมด้วย

มาลดความกดดันและความคาดหวังที่ไม่เหมาะสม และเปลี่ยนเป็นเรื่องของการส่งเสริมและมีเป้าหมายที่พัฒนาการในช่วงที่นักกีฬายังเป็นเด็กและวัยรุ่นกันครับ

ผศ. ดร. นฤพนธ์ วงศ์จตุรภัทร
คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา
นายกสมาคมจิตวิทยาการกีฬาประยุกต์แห่งประเทศไทย