สายปลาที่สูญพันธุ์
สายปลา “มหาชัย” ปลาสายนี้นอกจากจะมีเหลืออยู่น้อยแล้วการเล่นปลากัดของผู้คนแถบนั้นก็ดูจะลดน้อยถอยลงไปเป็นจำนวนมาก ในอดีตเมื่อราว 40 กว่าปีก่อน ถนนสาย “ธนบุรี-ปากท่อ”เริ่มเปิดดำเนินการ ก็อาจจะเรียกได้ว่าเป็นถนนสายหลักที่จะลงไปใต้ก็ว่าได้ ลองไล่เรียงไปนะครับ “บางมด”มีอะไรที่ขึ้นหน้าขึ้นตาของชาวบางมด บางท่านอาจตอบแบบไม่รู้กลัวเป็นแผลตามตัวหรือที่หัวก็อาจบอกว่า “สิว”ขึ้นหน้าขึ้นตาบางมด ก็อยากบอกว่าคนที่ตอบแบบนี้มักไปหาหมอที่โรงพยาบาลอยู่บ่อยครั้ง จะด้วยเหตุผลใดก็ช่าง ส่วนมากมักเลือดออกหรือเสียเลือดประจำ “บางมด”นี่ก็ต้องเป็นส้มเท่านั้น แต่พอสวนส้มแถบนั้นโดนน้ำท่วมเข้าไปปีนึง บรรดาสวนก็เป็นอันจบ “ตำนานส้มบางมด” น้ำท่วมปีนั้นจัดว่าเอาการอยู่พี่แกเล่นมาแล้วค้างเป็นเดือน บรรดาเจ้าของสวนก็สู้แบบยิบตาแต่สุดท้ายก็จบเกือบจะทุกสวน หรืออาจจะเรียกได้ว่า “เหลือแต่ชื่อ”เท่านั้นเอง
จากสวนส้มก็หลุดเข้า จ.สมุทรสาคร อันเป็นเมืองที่เรียกกันติดปากว่า “มหาชัย”น้อยนักที่ใครจะเรียกว่า “สมุทรสาคร”เวลาถามกันว่า “แกไปไหนมาวะ”ทั้งๆที่ไปที่อื่นแท้ๆยังตอบแบบหน้าตาเฉย “มหาชัยว่ะ” จะเมืองอะไรก็ช่างที่รู้ๆกันว่าเมืองนี้คือ “เมืองประมง ดงโรงงาน ลานเกษตร” ตามคำขวัญนี้เลย…แล้วปลากัดมันอยู่แถบไหนกัน ก็จากมหาชัยเรื่อยไปนั่นคือ แหล่งปลากัดที่เคยมีชื่อเสียงในอดีต…จากมหาชัยไปถึง “วัดเกตุม”สองข้างทางนี่คือที่บ่มเพาะปลากัดที่มีฝีมือไม่ย่อยในสังเวียนเหมือนกัน
ที่กล้าเขียนเช่นนี้เพราะผมเองเมื่อสมัยเด็ก พอมีโอกาสไปบ้าน “ย่า”ที่แถบดอนราวก็มักจะออกมาจับปลากัดริมทางอยู่เสมอๆจากวัดเกตุมเข้าสู่วัด “แหลนหาย”หรือวัด “ธรรมโชติ”ในปัจจุบันสองข้างทางจะเป็นไม้แสมดำสลับกับต้นทับแถบ หรือต้นปรงกับหนามพงดอขึ้นอยู่เกลื่อนไปหมด ส่วนข้างทางนั้นก็จะมีหญ้าหรือพืชน้ำอยู่เต็มพืด และนั่นคือที่เป้าหมายในการหาปลากัดมหาชัยที่ว่า น้ำแถวนี้จะเป็นน้ำฝนผสมกับดินเค็มสีน้ำจะเป็นสีชาแก่ๆความลึกก็ราวๆหน้าแข้งเห็นจะไม่พลาดนัก…ปลากัดที่ว่านี้มักจะ “ก่อหวอด”อยู่ใต้เงาไม้ร่มๆนิดนึง หวอดของปลากัดจะเป็นหวอดแพสีน้ำตาลนิดๆเจ้าหวอดนี่คือที่ซึ่งจะเป็นพี่พำนักของไข่ปลาก่อนที่จะฟักออกเป็นตัวในเวลาต่อมา
การหาประหลาดเมื่อสมัยเด็กแล้วก็โง่เสียด้วย เราก็ใช้กระชอนช้อนแบบ “เดาสุ่ม”ช้อนไปเรื่อยๆได้ก็เอาไม่ได้ก็ช้อนกันไปพันนั้น…วิธีนี้นอกจากจะเหนื่อยมากแล้วผลตอบแทนมันไม่ใคร่จะคุ้มค่าเท่าใดนักคือ “ช้อนร้อยทีอาจได้ปลา 3 ถึง 4 ตัวไม่คุ้มกันกับแรงที่ลงไปเลย ต่อมาก็มาค้นพบจากลุงคนนึงที่แกเป็นนักหาปลากัดมาจาก “อยุธยา”มาสอนกลเม็ดเคล็ดลับว่า การหาปลากัดที่ควรจะทำนั้นมันเป็นอย่างไร…ไม่ใช่มีแรงอย่างเดียวไม่พอต้อง “โง่”ด้วยถึงจะทำได้…แล้ววิธีใหม่เขาทำอย่างไร?…เอาไว้ตอนหน้าค่อยมา…ว่ากันใหม่
ครูไก่