“..ซื่อสัตย์ โปร่งใส ตรวจสอบได้..” ณรงค์ อ่อนสอาด

ณรงค์ อ่อนสอาด
ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน
“ซื่อสัตย์ โปร่งใส ตรวจสอบได้เสมอ”

ความคาดหวังในครั้งแรกของชีวิตคือการทำงานใกล้ๆ บ้าน ได้อยู่ดูแลคุณพ่อคุณแม่ ไม่ได้คิดจะออกต่างจังหวัด แต่พอเรียนรัฐศาสตร์จาก ม.รามคำแหง จบ ผมไปทำงานเป็นลูกจ้างชั่วคราวของสำนักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท หรือ รพช. ตอนหลังก็เปลี่ยนมาเป็นกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย

ต่อมามีการเปิดสอบเข้ารับราชการ มีทั้งปลัดอำเภอและพัฒนากร ผมสอบเข้าเป็นพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย บรรจุครั้งแรกเป็นพัฒนากรที่ อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ สมัยนั้นการคมนาคมยังไม่สะดวก การเดินทางยังลำบาก ต้องนั่งรถ ต่อเรือ กว่าจะถึงจุดหมาย

ผมได้รับประสบการณ์เยอะมากจากการเป็นพัฒนากรประจำตำบล ได้ทำงานกับชาวบ้าน การพัฒนาชุมชนคือการพัฒนาชนบท ต้องไปอยู่กับผู้ใหญ่บ้าน อยู่กับประชาชน ไปประชุม ร่วมคิด ร่วมทำ เข้าไปใช้ชีวิตอยู่กับเขา ได้รู้ได้เห็นความทุกข์ยาก ความไม่เป็นธรรม การถูกเอารัดเอาเปรียบ งานบนอำเภอมีปัญหาสารพัด งานบริการประชาชนต้องมีใจจริงๆ อาศัยการทุ่มเท เสียสละ ชาวบ้านที่มาหาเราล้วนแล้วแต่มีปัญหา ถ้าเราแก้ให้เขาได้ เมื่อลงจากอำเภอไปเขาก็จะมีรอยยิ้ม นั่นคือความประทับใจ ตั้งแต่สมัยเริ่มรับราชการ

ต่อมาผมได้โอนไปทำงานในสายของสำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย เป็นหน่วยงานเทียบเท่ากรม แต่อยู่ส่วนกลาง แล้วลงไปบรรจุที่สำนักงานจังหวัดพังงา เป็นเหมือนคณะทำงานของผู้ว่าฯ ทำงานอยู่ได้ราวปีเศษ ผู้ใหญ่ก็ให้ขึ้นมาช่วยงานส่วนกลาง ที่สำนักงานศูนย์ผู้อพยพ สมัยนั้นมีผู้อพยพหนีภัยสงครามจากประเทศใกล้เคียงมาประเทศไทยเป็นแสนคน ซึ่งเรามีศูนย์อพยพอยู่หลายแห่ง โดยมี UNSCR ทำหน้าที่คอยดูแลประสานงาน ผมทำหน้าที่นำผู้อพยพที่ได้ผ่านการคัดกรองแล้วว่ามีประเทศที่สามรองรับ ไปส่งที่ศูนย์พนัสนิคม ชลบุรี เพื่อเตรียมเดินทางไปยังประเทศจุดหมายปลายทาง

ทำงานอยู่ได้สักพักก็เผอิญว่ารองปลัดกระทรวงฯ คุณเจริญจิตต์ ณ สงขลา ซึ่งดูแลเรื่องความมั่นคง แล้วเลขาฯ ของท่านได้ไปสอบเป็นปลัดอำเภอ ผู้ใหญ่คงมองว่าผมสามารถทำหน้าที่นี้ได้ ชีวิตผมจึงหักเหได้เข้าไปทำงานเป็นเลขาฯ ของท่านรองปลัดกระทรวงมหาดไทย นับว่าเป็นโชคของผมที่ได้มาอยู่กับคนดี เป็นผู้ใหญ่ที่มีคนในกระทรวงฯ ให้ความเคารพนับถือ นับว่าท่านเป็นคนต้นแบบที่ดีที่เราควรจะเอาเยี่ยงอย่าง

ชีวิตมาหักเหอีกครั้งเมื่อปี พ.ศ. 2534 บ้านเมืองเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ มีการโยกย้ายตำแหน่งต่างๆ ท่านรองฯ ได้เลื่อนขึ้นไปเป็นปลัดกระทรวงมหาดไทย ผมก็ตามไปทำหน้าที่เป็นเลขาฯ ต่อมาท่านได้รับการแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีช่วยฯ ผมก็ไปช่วยงานในฐานะคณะทำงานของท่าน และในช่วงนั้นผู้ใหญ่มองว่าผมน่าจะไปผ่านหลักสูตรโรงเรียนนายอำเภอ ทั้งๆ ที่ผมเองก็ไม่เคยคิดว่าจะได้เป็นนายอำเภอ เพราะสายงานของผมคือการเป็นพัฒนากร ไม่ใช่สายปลัดอำเภอ แล้วผมได้เข้าไปเรียนในรุ่น 32

ผมโอนย้ายจากสำนักงานจังหวัดมาอยู่ปกครองระหว่างที่รอจะเป็นนายอำเภอ ได้เป็นผู้ช่วยหัวหน้าภาคการเมืองการปกครองที่วิทยาลัยการปกครอง และหลังจากนั้นก็ได้รับการบรรจุเป็นนายอำเภอครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2537 ที่ อ.ท่าสองยาง จ.ตาก เป็นอำเภอติดชายแดนพม่า นับว่าผมได้รับประสบการณ์ครั้งยิ่งใหญ่ เพราะไม่เคยอยู่ฝ่ายปกครอง แต่อาศัยว่าเคยมีตัวอย่างที่ดีให้เห็น พยายามเรียนรู้ให้เร็ว ทำอะไรให้รอบครอบระวังอย่าให้เกิดข้อผิดพลาด พื้นที่ตรงนั้นมีปัญหาค่อนข้างเยอะ เนื่องจากติดกับชายแดน มีปัญหาเรื่องความมั่นคง ผู้อพยพ มีการสู้รบเกิดขึ้นตามแนวชายแดนของบ้านเขา ต้องคอยระวังป้องกันไม่ให้ส่งผลกระทบมาถึงบ้านเรา ผมทำหน้าที่อยู่เกือบปีก็ได้รับคำสั่งย้ายให้เข้ามาประจำที่ส่วนกลางเกือบสองปี ก่อนจะออกไปเป็นนายอำเภอที่ลาดบัวหลวง จ.อยุธยา

ผมโชคดีอีกครั้งเมื่อย้ายไปที่ อ.พิชัย จ.อุตรดิษถ์ แล้วได้เห็นคำขวัญของจังหวัดที่เกี่ยวกับ ป่าสักใหญ่ เมืองพระยาพิชัย เขื่อนภูมิพล แต่ไม่พบคำว่าบ้านเกิดพระยาพิชัย ไปดูก็พบแต่อนุสาวรีย์ท่าน เมื่อสืบค้นก็ทราบว่าบ้านเกิดของท่านอยู่ตำบลห้วยคา มีเพียงศาลพระภูมิเล็กๆ มีลำธารไหลผ่าน เมื่อปรึกษากับพรรคพวกที่อำเภอ เลยคิดกันว่าน่าจะสร้างบ้านเกิดท่าน พอระดมทุนได้ก็นำมาปรับปรุงพื้นที่ เป็นการเริ่มต้นสร้างประวัติศาสตร์บ้านเกิดพระยาพิชัยดาบหัก ทำเสร็จผมก็ย้าย โดยมีนายอำเภอท่านถัดไปกับผู้ว่าฯ มาช่วยสานต่อ พัฒนาจนในปัจจุบันกลายเป็นแหล่งเรียนรู้ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญของจังหวัดอุตรดิษถ์ รู้สึกภาคภูมิใจ เป็นบุญที่ได้มีส่วนร่วมในการเริ่มต้นโครงการนี้

พอครบวาระผมย้ายไป อ.พรหมบุรี จ.สิงห์บุรี ก็โชคดีอีกที่ได้ไปอยู่กับหลวงพ่อจรัญ วัดป่าอัมพวัน เป็นลูกศิษย์ได้รับการอบรมสั่งสอนจากท่าน จากนั้นก็มาอยู่ อ.ผักไห่,อ.เสนา จ.อยุธยา จนได้ซี 9 แล้วได้รับคำสั่งให้ไปเป็นนายอำเภอเมืองจังหวัดนครสวรรค์ แต่ก็มีคำสั่งที่สอง ให้เลยไปรับตำแหน่งที่ อ.วังทอง จ.พิษณุโลก

ผมเป็นนายอำเภอรวมทั้งหมดเกือบสิบห้าปี จึงได้เป็นผู้ตรวจกรมการปกครอง ตำแหน่งเทียบเท่าปลัดจังหวัด โดยมีผู้บังคับบัญชาให้การสนับสนุนเป็นอย่างดี สมัยนั้นอธิบดีกรมการปกครองคือคุณวิชัย ศรีขวัญ และคุณพระนาย สุวรรณรัฐ เป็นผู้อำนวยการ ศอ.บต. มอบหมายให้ผมไปช่วยงาน 5 จังหวัดภาคใต้ ทำหน้าที่คอยประสานงานของกรมการปกครองกับหน่วยงานอื่นๆ คอยวิ่งตรวจเยี่ยมอำเภอ สถานที่ต่างๆ บางครั้งก็มีความเสี่ยงสูงในด้านความปลอดภัย เคยเจอประการณ์เฉียด สร้างความตื่นเต้นระหว่างการปฏิบัติหน้าที่ จนรู้สึกและเข้าใจได้เลยว่า ผู้ที่ต้องปฏิบัติหน้าที่ในเขตพื้นที่อันตรายนั้น ต้องเหนื่อย และเสียสละเป็นอย่างยิ่ง เราต้องช่วยเป็นกำลังใจให้กับเขา ผมจึงไปตรวจเยี่ยมนายอำเภอ ปลัด อส.ครบทั้ง 5 จังหวัด 56 อำเภอ เมื่อมีปัญหาก็จะนำขึ้นมาเสนอส่วนกลางเพื่อหาหนทางแก้ไข

ผมกลับมา จ.อยุธยา อีกครั้งในฐานะ รองผู้ว่าฯ ตรงกับน้ำท่วมใหญ่ปี 2554 ได้รับมอบหมายจากท่านผู้ว่าฯ วิทยา ผิวผ่อง ให้ดูแลทางด้านงานป้องกัน ต้องคอยแก้ปัญหาสารพัด เมื่อแผ่นดินที่แห้งเหลืออยู่แค่เพียงน้อยนิด ขณะที่ส่วนใหญ่จมอยู่ใต้น้ำ นับเป็นประสบการณ์อันล้ำค่าในการทำงาน แล้วจึงย้ายไปเป็นรองผู้ว่าฯ ที่สิงห์บุรี อีกสามปี รวมเป็นรองผู้ว่าฯ ทั้งหมดห้าปี ก่อนจะได้รับการแต่งตั้งให้ขึ้นมาเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน

ผมได้ตั้งจิตอธิษฐานกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ว่าผมจะเป็นข้าราชการที่ดี ตั้งใจทำงานเพื่อประชาชน และเป็นข้าราชการที่ดีขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทำงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริต โปร่งใส ตรวจสอบได้เสมอ นำหลักธรรมาภิบาลและหลักการที่สำคัญๆ ต่างๆ มาผสมผสานเพื่อใช้ในการบริหารให้ประสบผลสำเร็จ โดยผมโชคดีที่ได้ต้นแบบจากข้าราชการรุ่นก่อนๆ ที่มีความประพฤติดีประพฤติชอบเป็นตัวอย่าง สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการทำงานได้อย่างเห็นผลชัดเจน

นับว่าโชคดีอีกครั้งที่ได้มาอยู่จังหวัดลำพูน เนื่องจากเป็นจังหวัดขนาดเล็ก แต่เป็นเมืองที่มีความน่าสนใจอยู่มาก เป็นเมืองน่าอยู่ ยุทธศาสตร์สำคัญของลำพูนมีหลากหลาย มีนิคมอุตสาหกรรม ก็จะเน้นเรื่องความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เน้นหนักในเรื่องของการเกษตร เน้นหนักในเรื่องการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม

เวลาคนมาเที่ยวล้านนาหรือภาคเหนือ มักจะผ่านเลยไปเลยมา ไม่ค่อยเข้ามาแวะที่นี่ สิ่งที่เราจะต้องสร้างก็คือ ทำอย่างไรให้คนเข้าใจว่าที่ลำพูนเรามีของดีเยอะ วันนี้เราจึงพยายามสื่อออกไปว่า ถ้ามาแอ่วลำพูน เมืองวัฒนธรรม เมืองแห่งลำไย เมืองแห่งความสุข ลำพูนเป็นเมืองเก่าก่อตั้งมาเมื่อพันสามร้อยกว่าปี เป็นแสงแรกแห่งอารยธรรมล้านนา เป็นที่เกิดแห่งแรกของภาคเหนือ พระนางจามเทวี ได้มาเป็นปฐมกษัตริย์ของเมืองหริภุญชัย หรือ ลำพูน ในปัจจุบัน ซึ่งพระองค์ท่านก็เลื่องชื่อในเรื่องของคุณงามความดี ความเข้มแข็ง ใส่ใจเลื่อมใสในศาสนา ปกครองบ้านเมืองด้วยทศพิธราชธรรม ทำให้บ้านเมืองสงบร่มเย็น นั่นทำให้เป็นพื้นฐานว่าคนลำพูนซึ่งเสมือนเป็นลูกหลานของท่าน จึงมีความอ่อนโอน อ่อนหวาน เลื่อมใสยึดมั่นในพระศาสนา การแต่งกายก็นิยมแบบพื้นเมือง เราก็ให้การส่งเสริมเต็มที่

และสืบเนื่องจากมีการอพยพ คนยอง ซึ่งอาศัยอยู่ทางตอนใต้ของจีน แล้วมีฝีมือทางด้าน ผ้า และ ไม้ ทำให้มีการสืบทอดทางทักษะฝีมือ เรามีบ้านม้า เป็นแหล่งแกะสลัก ผลิตแล้วส่งออกไปให้ที่อื่นจำหน่าย ช่างผู้ชำนาญส่วนใหญ่จะอยู่ที่นี่ วัดต่างๆ ที่ลำพูนจะเห็นว่ามีศิลปทั้งงานปูนและไม้ มีความวิจิตรพิศดาร ส่วนผ้า ทั้งผ้าฝ้ายและฝ้าไหม ล้วนแล้วแต่มีประวัติความเป็นมาที่น่าภาคภูมิใจ ตั้งแต่เมื่อครั้งสมัยเจ้าดารารัศมี ได้นำเจ้านายฝ่ายเหนือไปศึกษาแล้วนำกลับมาพัฒนา ทำให้ผ้าไหมยกดอกของลำพูนมีชื่อเสียงและทรงคุณค่ามาจนถึงทุกวันนี้

เมื่อมีของดีในเชิงวัฒนธรรมก็อยากจะเผยแผ่ ลำพูนมีวัดสำคัญอยู่มากมาย ทั้งความสวยงามและประวัติความเป็นมา เช่น วันพระธาตุหริภุญชัย วัดจามเทวี วัดมหาวัน ฯลฯ แล้วยังเป็นเมืองลำใย เนื่องจากภาคเหนือปลูกลำใยกันถึง สองแสนเจ็ดหมื่นไร่ ทำให้มีผลผลิตเยอะ มีปัญหาทางด้านการตลาด ราคาตกต่ำ ปัญหาที่เราต้องเร่งแก้ไขคือ ทำอย่างไรถึงจะให้เรามีผลผลิตตรงกับความต้องการของลูกค้า ทั้งในและนอกฤดูกาล ซึ่งชาวจีนจะนิยมบริโภคกันมาก เช่น ตรุษจีน สารทจีน วันชาติจีน เพื่อป้องกันปัญหาลำใยล้นตลาดจนราคาตกต่ำ ได้มีการรวมตัวกันเป็นลำใยแปลงใหญ่ที่อำเภอแม่ทา ห้าพันกว่าไร่ มีการวางแผนการจัดการให้เกษตรกร ทำอย่างไรลำใยลำพูนถึงจะดีมีคุณภาพได้มาตรฐาน

เรายังมีแหล่งธรรมชาติสวยงาม น้ำตกที่อุทยานแม่ปิง ถึงแม้ลำพูนเป็นจังหวัดเล็กๆ แต่เรายังมีสนามกอล์ฟถึง 6 แห่งด้วยกัน ที่รู้จักกันดีและได้รับความนิยมก็คือ กัซซัน ขุนตาน ซึ่งเมื่อเร็วๆ นี้ได้รับรางวัลสนามกอล์ฟที่ดีที่สุดจากการโหวตของนักท่องเที่ยวชาวจีน เนื่องจากมีความสวยงามทั้งจากทำเลที่ตั้งที่โอบล้อมด้วยเทือกเขาขุนตาน แล้วยังได้พัฒนาปรับปรุงสนามให้มีความพร้อมสมบูรณ์สำหรับการออกรอบ และที่สำคัญคือยังติดกับ สะพานขาว ซึ่งเป็นสถานที่สำคัญในประวัติศาสตร์ ก่อสร้างมาตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 และอยู่ในแผนการพัฒนาปรับภูมิทัศน์ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของจังหวัดอีกด้วย

สนามกอล์ฟแห่งหนึ่งจะมีการจ้างงานหลายร้อยคน ส่วนใหญ่เป็นคนในพื้นที่ ทำให้มีการสร้างรายได้เกิดขึ้น ขณะที่สนามยังต้องดูแลเรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อมอีกด้วย เช่นที่กัซซัน ขุนตาน ก็เคยได้รับรางวัล igolf จากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ในเรื่องการใช้สารเคมีน้อย การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม มาที่นี่จะได้พบกับสภาพธรรมชาติแท้ๆ จุดเด่นคือมีหิ่งห้อย นกกระเรียนขาว สัตว์เล็กสัตว์น้อย ถ้าสภาพแวดล้อมเป็นพิษคงอยู่กันไม่ได้ นับว่าเป็นต้นแบบในการอยู่ร่วมกันระหว่างธุรกิจสนามกอล์ฟกับชีวิตธรรมชาติ

เมื่อมาลำพูนเมืองแห่งความสุขแล้ว ท่านจะได้เล่นกอล์ฟ ทานอาหารอร่อยๆ เช่น ไส้อั่วยายปี๋ ข้าวซอยลำใย ก๋วยเตี๋ยวลำใย เค้กลำใย น้ำลำใย กาแฟลำใย และสารพัดอาหารจากลำใย หากทานในปริมาณเหมาะสมก็จะมีคุณประโยชน์มากมาย ทำให้นักท่องเที่ยวต่างชาติให้ความนิยมกันมาก และยังมีการแปรรูปลำใยอีกสารพัดชนิดเป็นธุรกิจต่อเนื่องที่สร้างงานสร้างรายได้ให้กับท้องถิ่นเป็นอย่างดี

เราเน้นย้ำกันอยู่เสมอว่า ชาวลำพูนจะเป็นเจ้าบ้านที่ดี เพื่อต้อนรับผู้มาเยือน อยากให้ผู้คนมาเที่ยวเมืองแห่งความสุข เมืองลำใย เที่ยวธรรมชาติ ดูศิลปวัฒนธรรม มาพักผ่อน มาเล่นกอล์ฟ พวกเราจึงต้องดูแลรักษาบ้านเมืองของเราให้สวยงาม และในปี พ.ศ.2559 ลำพูนจะมีการเปลี่ยนแปลงที่ดียิ่งขึ้น มีการศึกษาแผนแม่บทในเรื่องเมืองแฝดสาม ลำปาง เป็นศูนย์กลางในเรื่องการขนส่ง การเกษตร, เชียงใหม่ เป็นศูนย์กลางของการค้า การลงทุน และ ลำพูน เป็นศูนย์กลางในเรื่องของเมืองวัฒนธรรม อุตสาหกรรม

ณ วันนี้ เราได้เริ่มนำสายไฟฟ้าลงใต้ดินในเขตเมืองชั้นใน ปรับปรุงคูเมืองให้สมบูรณ์ และปีหน้าก็จะมีการปรับอัตลักษณ์ครั้งยิ่งใหญ่ โดยเฉพาะในเขตเมืองเก่า จะมีความสวยงาม ไม่รกรุงรัง เป็นเมืองสวย ผู้คนน่ารัก แต่งกายตามวัฒนธรรม

ผมเล่นกอล์ฟมาได้พักใหญ่ๆ แล้ว ที่ได้รู้จักกอล์ฟได้เล่นกอล์ฟเพราะเจ้านายแนะนำ ท่านชี้ให้เห็นว่า กีฬากอล์ฟเต็มไปด้วยเสน่ห์ มีคุณประโยชน์มากมาย กอล์ฟ สอนให้รู้จักซื่อสัตย์ มีสมาธิ มีสติ รู้จักการวางแผน สามารถนำไปปรับใช้กับการทำงานได้ แล้วยังได้ออกกำลังกายเพื่อสุขภาพที่ดี ได้เพื่อน ได้สังคม สร้างมิตรภาพสายสัมพันธ์ แล้วก็เล่นได้ทุกเพศทุกวัย จะเริ่มเล่นเมื่อไหร่ก็ได้ แต่ถ้าเริ่มเล่นช้าจะรู้สึกเสียดายในภายหลัง เพราะเล่นแล้วสนุกแน่นอน จึงอยากจะบอกกับทุกคนว่า ถ้ายังไม่ได้เล่นกอล์ฟ หากมีโอกาสก็อยากให้ลองเริ่มเล่นกอล์ฟกันนะครับ.