156 ปี สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี

156 ปี วันประสูติ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี
ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5)

พระราชประวัติ

สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี อัครมเหสี เป็นพระราชธิดาลำดับที่ 50 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ประสูติภายใต้ร่มมหาเศวตฉัตร ในปราสาทราชมณเฑียร แห่งพระบรมมหาราชวัง ณ วันเสาร์ เดือน 12 แรม 12 ค่ำ ปีวอก จุลศักราช 1222 ตรงกับวันที่ 10 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2403 และสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าจอมมารดาเปี่ยม) ต่อมาในรัชกาลที่ 6 สมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เลื่อนพระอิสริยศักดิ์ เป็น “พระอัยยิกา” และยังเป็นพระอัยยิกาในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล (รัชกาลที่ 8) รวมทั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9)

พระองค์เจ้าหญิงสุนันทากุมารีรัตน์ทรงเป็นพระธิดาพระองค์แรกในเจ้าจอมมารดาเปี่ยม แต่เป็นลำดับพระองค์ที่ 3 ปรากฏพระนามตามลำดับต่อไปนี้
พระองค์ที่ 1 พระองค์เจ้าชายอุณากรรณอนันตนรไชย
พระองค์ที่ 2 พระองค์เจ้าชายเทวัญอุไทยวงศ์ ทรงเป็นต้นราชสกุล “เทวกุล ณ อยุธยา”
พระองค์ที่ 3 พระองค์เจ้าหญิงสุนันทากุมารีรัตน์
พระองค์ที่ 4 พระองค์เจ้าหญิงสว่างวัฒนา พระองค์ทรงเป็น “สมเด็จย่า” ของพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ปัจจุบันนี้ด้วย
พระองค์ที่ 5 พระองค์เจ้าหญิงเสาวภาผ่องศรี
พระองค์ที่ 6 พระองค์เจ้าชายสวัสดิโสภณ ทรงเป็นต้นราชสกุล “สวัสดิวัฒน์ ณ อยุธยา”

หลังจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4 )ทรงเสด็จสวรรคตในเวลานั้นพระองค์เจ้าหญิงสุนันทกุมารีรัตน์ พระชนมายุประมาณ 9 พระชันษา เท่านั้น จึงได้ทรงอยู่ใต้ร่มโพธิ์ร่มไทรในพระอุปการะของพระเชษฐาธิราชต่างพระราชชนนี

ซึ่งต่อมาเสด็จเถลิงถวัลย์ราชบัลลังก์เป็นกษัตริย์ รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์จักรี คือ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เมื่อพระองค์เจ้าหญิงสุนันทากุมารีรัตน์ เจริญวัยถึงพระชนมายุประมาณ 16 พระชันษา และได้ถวายพระองค์เป็นพระมเหสีฉลองพระเดชพระคุณต่อพระเชษฐาธิราช ซึ่งในขณะนั้นพระชนมายุได้ประมาณ 21 พระชันษา

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5 ) แม้จะมีพระราชกรณียกิจมากมายเพียงใด พระองค์มิได้ทรงละเลยในหน้าที่ของพระราชสวามีที่ดียิ่ง โดยเฉพาะสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ซึ่งพระองค์ทรงเป็นทั้งพระเชษฐาธิราช และพระราชสวามี ได้ทรงพระมหากรุณาอย่สงดื่มด่ำสุดรำพัน ดังนั้นหลังจากทรงเสกสมรสได้ไม่นาน สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี อัครมเหสี ก็ทรงพระครรภ์

กล่าวกันว่า สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ ทรงประกอบด้วยพระรูปสมบัติอันฉวีวรรณผุดผาด พระคุณสมบัติตลอดจนพระอัธยาศัยสุภาพสงบเสงี่ยม ไม่ถือพระองค์ เป็นที่นับถือในพระบรมวงศานุวงศ์ และขุนนางทั้งหลาย สมดังเป็นพระอัครมเหสี ปฐมราชินีคู่บัลลังก์โดยแท้จริง

เรื่องราวของพระองค์เจ้าหญิงสุนันทา ซึ่งอุบัติภายใต้ร่มแห่งมหาเศวตฉัตร เป็นเรื่องราวที่ไม่มีใครคาดคิดว่านาทีแห่งโศกนาฏกรรมกลางลำน้ำเจ้าพระยา เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2423 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5 ) ได้ทรงสูญเสียพระนางอันเป็นที่รัก พระราชธิดา พระราชโอรสที่ยังมิลืมตาขึ้นดูโลก เป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ นำความโศกเศร้าอย่างใหญ่หลวงนักในครั้งกระโน้น เป็นการสูญเสียที่มหาศาล หากไม่หนักหนาจะไม่มีใครเห็นน้ำพระเนตรของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5 ) ท่านหลั่งไหลด้วยมิอาจจะกลั้นความทุกข์ระทม ความพลัดพรากจากสิ่งที่รักย่อมเกิดความทุกข์ที่มนุษย์ทุกคนต้องพบเจอไม่มีวันที่จะหลีกเลี่ยงได้ก็จริง แต่มันช่างรวดเร็วและโหดร้ายเกินกว่ามนุษย์ใดจะทำใจได้ในระยะเวลาอันสั้น ไม่มีใครเคยคาดคิด แต่มันเกิดขึ้นแล้วคงไม่มีวันที่คนไทยทั้งชาติจะลืมเลือนเหตุการณ์ เรือพระประเทียบล่มในครั้งนั้นได้ เป็นความเศร้าลึกของ “จักรีวงศ์” เสมือนหนึ่งเป็นนวนิยายแห่งราชวงศ์จักรีที่ยังคงเป็นความทรงจำของคนไทยนานเท่านาน

เมื่อวันศุกร์ ที่ 10 พฤศจิกายน 2515 ซึ่งตรงกับวันประสูติ ของสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรีตน์ พระบรมราชเทวี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่5) พระองค์ยังทรงเป็น “สมเด็จย่าใหญ่” ของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รัชกาลที่ 8 และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เพิ่งเสด็จสู่สวรรคาลัย ในวันที่ 13 ตุลาคม 2559

ในครั้งกระโน้นทางวิทยาลัยครูสวนสุนันทา(มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ปัจจุบัน) โดยคุณหญิงกรองแก้ว ปทุมานนท์ ผู้อำนวยการ ได้กราบบังคมทูลเชิญเสด็จพระราชดำเนินเพื่อทรงประกอบพิธีเปิดพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี พระอัครมเหสี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เวลา 16.00 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช พร้อม สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง ถึงวิทยาลัยครูสวนสุนันทา ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ อธิบดีกรมการฝึกหัดครู ผู้อำนวยการ อาจารย์ และครู วิทยาลัยครูสวนสุนันทา พร้อมด้วยคณะกรรมการบริหารสมาคมศิษย์เก่าสวนสุนันทาในพระบรมราชินูปถัมภ์ เฝ้ารับเสด็จกันโดยพร้อมเพรียง

และในวันที่ 10 พฤศจิกายน 2559นี้ เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี พระอัครมเหสี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ได้จัดพิธีบวงสรวง โดยพราหมณ์จากพระบรมมหาราชวัง ตั้งแต่ช่วงเช้า และพิธีสงฆ์ เพื่อบำเพ็ญกุศล และเป็นการเทิดพระเกียรติในวาระครบรอบ 156 ปี แห่งวันประสูติ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี พระปิยะมเหสี อันเป็นที่รักของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5และปวงชนชาวไทยทั้งประเทศ