Forget the Mistake, Remember the Lesson

Forget the Mistake, Remember the Lesson

สวัสดีปีใหม่ครับ หวังว่าทุกท่านคงได้มีโอกาสได้พักผ่อนด้วยการเล่นกีฬากันบ้าง เพื่อกายและใจที่ดีขึ้น และรอดพ้นจากการติดเชื้อโควิด 19 ไม่ว่าจะเป็นสายพันธุ์ไหนก็ตาม การต่อสู้กับโรคร้ายจากภายใน จากการรักษาตัวเองให้มีความแข็งแรงควบคู่ไปกับมาตรการเฝ้าระวังการแพร่กระจายของเชื้อโรคจากภายนอก จะเป็นเรื่องที่ดีและควรทำควบคู่กันไป

วันนี้เรามาคุยกันถึงเรื่อง ความทรงจำของคนเราจะจำได้ดี จำได้นาน เมื่อเหตุการณ์หรือสิ่งที่เกิดขึ้นกับเราเป็นสิ่งที่สำคัญ ยิ่งใหญ่ รุนแรง หรือสวยงาม

อย่างไรก็ตามความทรงจำดังกล่าวนั้นอาจจะมีผลต่อเราทั้งในทางบวกและทางลบ ขึ้นอยู่กับว่าความจำนั้นมีผลอย่างไรกับปัจจุบันของเรา นั่นแสดงว่าความทรงจำเกิดขึ้นในตัวเรา ไม่ว่าจะมาจากเหตุผลอะไร ถ้าปัจจุบันทำให้เราทำได้ดี ก็สมควรที่เราจะจดจำสิ่งนั้น แต่ถ้าความทรงจำนั้น ทำให้เกิดพฤติกรรมหรือวิธีการเล่นที่ไม่ดี เราก็ควรจะลบความทรงจำ และไม่นำมาทำให้เกิดผลต่อพฤติกรรมปัจจุบันของเรา

หรือมีวิธีการจัดการตรงนี้ในลักษณะอื่นที่ไม่ใช่การลบความทรงจำนั้น เช่น การมองว่าสิ่งที่เกิดนั้นเป็นเรื่องของการเรียนรู้ มากกว่าความผิดพลาดเสียหาย

จะสังเกตเห็นว่าเหตุการณ์ต่างๆที่ดี ที่เป็นไปในทางบวกจะมีผลดีต่อเรา ขณะที่เหตุการณ์ในทางลบบางอย่าง หรือในบางครั้งก็ทำให้เราเรียนรู้และพัฒนาได้เช่นเดียวกัน แต่หลักการทางจิตวิทยาแล้วประสบการณ์ในทางบวกจะมีผลดีมากกว่าประสบการณ์ในทางลบ

การเล่นกีฬา ไม่ว่าจะเป็นกีฬาอะไรก็ตาม รวมทั้งกีฬากอล์ฟ เพราะในกีฬากอล์ฟจะมีเรื่องบวกและลบอยู่ตลอดเวลา เรื่องบวกมักมาจากการเล่นได้ดี ได้ตามที่เรียนรู้ ตามแผน บรรลุเป้าหมาย ได้รับชัยชนะ หรือควบคุมการตีได้ดี ขณะที่เรื่องลบ ก็จะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการเล่นผิดพลาด ควบคุมทิศทางไม่ได้ กังวลเรื่องการพัตต์ การอ่านไลน์ การเล่นที่ไม่เป็นไปตาแผน หน้าไว การกำหนดระยะและน้ำหนักในการตีผิดพลาด เป็นต้น

คำพูดหนึ่งในทางจิตวิทยาการกีฬา ที่ทำให้การแข่งขันสนุก เล่นต่อไปได้และดีอย่างต่อเนื่อง และเกี่ยวข้องกับเรื่องบวกและลบคือคำพูดว่า “Forget the Mistake, Remember the Lesson” ซึ่งหมายถึง “ให้ลืมความผิดพลาด และจดจำไว้เป็นบทเรียน” ถ้าคนเราเล่นกีฬา และเมื่อการเล่น การแข่งขันไม่ดี ไม่เป็นตามที่ตั้งใจหรือเป้าหมายที่วางไว้ แต่เราไม่รู้สึกแย่ หรือเสียหาย ถือว่าเป็นคนที่มีความเข้มแข็งทางจิตใจที่ดี เป็นคนที่มีความเป็นเหตุเป็นผล ที่จะบรรลุเป้าหมายในการเล่นกีฬานั้นๆ เพราะเขาสามารถปรับเปลี่ยนความผิดพลาด เป็นการเรียนรู้ เมื่อมองความผิดพลาดเป็การเรียนรู้ จึงทำให้เกิดผลดี 2 ประการคือ 1) อารมณ์และความรู้สึกก็จะเป็นบวก ไม่เป็นไปในทางลบ และ 2) เกิดการพัฒนาการในการเล่นมากขึ้น เร็วขึ้น เพราะเท่ากับว่าในการเล่นกีฬาจะมีแต่ทำได้ กับการเรียนรู้และพัฒนาเท่านั้นอยู่ตลอดเวลา

นักกีฬาจึงควรที่จะถูกฝึกในเรื่องของความคิดในการเล่นกีฬา ในลักษณะของ Forget the Mistake, Remember the Lesson จะดีกว่า การฝึกความคิดในลักษณะนี้สามารถทำได้ตั้งแต่มีการแข่งขัน โค้ช ผู้ปกครองและนักกีฬาเอง ต้องบอกนักกีฬาหรือตัวเองอยู่เสมอว่าเราควรจะเรียนรู้และได้รับบทเรียนจากการเล่นของเราเสมอ ไม่ว่าผลการเล่นจะเป็นอย่างไรก็ตาม

ผศ. ดร. นฤพนธ์ วงศ์จตุรภัทร
คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา
นายกสมาคมจิตวิทยาการกีฬาประยุกต์แห่งประเทศไทย