การพัฒนากีฬาอย่างเป็นระบบ (ขั้นการฝึกเพื่อชัยชนะ)

การพัฒนากีฬาอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง
ขั้นการฝึกเพื่อชัยชนะการแข่งขัน

ในฉบับนี้เรามาทราบเรื่องของการฝึกนักกีฬาที่มีเป้าหมายของการพัฒนาร่างกาย ทักษะและจิตใจที่มีเป้าหมายเพื่อชัยชนะ (Training to Win) กันครับ

เมื่อนักกีฬาได้พัฒนาตัวเองมาได้ระดับหนึ่งแล้ว ร่างกายพร้อม ฝึกซ้อมและมีทักษะกีฬาอย่างดี รวมทั้งจิตใจที่มีความเข้มแข็ง สามารถควบคุมจิตใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ ขั้นต่อไปคือการผสมผสานความสามารถดังกล่าวเพื่อชัยชนะในการแข่งขัน อย่างไรก็ตามเมื่อการแข่งขันเป็นเรื่องที่ควบคุมได้ยากที่สุดเนื่องจากการเปรียบเทียบการแข่งขันกับคนอื่น นักกีฬาไม่สามารถควบคุมคนอื่นให้เล่นได้แย่กว่าเราได้ ตามเราได้ตลอดเวลา ดังนั้นแม้จะเป็นการเล่นที่มีเป้าหมายเพื่อชัยชนะก็ตาม ความหมายที่แท้จริงของขั้นนี้คือขั้นของการเล่นที่ดีที่สุด เล่นอย่างเต็มความสามารถ และใช้ทุกองค์ประกอบของความเป็นเลิศ (ร่างกาย ทักษะ และจิตใจ) เข้าด้วยกัน

เป้าหมายของขั้นนี้คือ การเตรียมการเพื่อเล่นให้สามารถแสดงความสามารถเต็มประสิทธิภาพ รู้จักการทำงานเป็นทีมร่วมกับคนอื่นๆ และรู้จักการผสมผสานการเล่นกีฬาที่ต้องเตรียมความพร้อมร่างกาย ทักษะและจิตใจอย่างสูงสุด

ช่วงอายุในขั้นนี้ หากจะพิจารณาที่อายุของนักกีฬา โดยทั่วไปแล้ว ในเกือบทุกชนิดกีฬา รวมทั้งกีฬากอล์ฟด้วย ผู้ชายและผู้หญิงเกือบไม่ต่างกันแล้ว ระยะเวลาที่ Sport Canada ได้ใช้เป็นหลักการในการแบ่งขั้นในการเตรียมทีมนักกีฬาคือ อายุประมาณ 20-23 ปี ถ้าจะมองในด้านร่างกาย ก็เป็นระยะที่ร่างกายสามารถฝึกได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ขณะที่ทักษะของประสบการณ์ในการเล่นกีฬาก็มากกว่า 10 ปีแล้ว (ปกตินักกีฬาที่มีความสามรถในระดับชาติหรือนานาชาติ จะเริ่มต้นการเล่นกีฬาก่อนวัย 10 ปี) ดังนั้นนักกีฬาระดับนี้จึงมีชั่วโมงการฝึกซ้อมและแข่งขันไม่น้อยกว่า 10 ปี หรือเฉลี่ยประมาณ 10,000 ชั่วโมง เท่ากับทุกอย่างพร้อม ร่างกาย ทักษะและจิตใจ

เราจะสังเกตเห็นว่าความสำเร็จของการแข่งขันกีฬา การขึ้นลงของร่างกายและทักษะจะค่อยๆเปลี่ยนแปลงในระหว่างการแข่งขัน แต่จิตใจจะเป็นตัวแปรที่มีความละเอียดอ่อน มีการเปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วและยากในการควบคุมมากที่สุด การเตรียมความพร้อมทางจิตใจจึงเป็นเรื่องที่ต้องมีการเตรียมการให้เหมือนกับร่างกายและทักษะ ซึ่งก็หมายความว่าต้องมีการฝึกซ้อมและเตรียมการตั้งแต่ต้น ต่อเนื่องและเป็นส่วนหนึ่งที่บรรจุไว้ในโปรแกรมการฝึกซ้อมเป็นเรื่องที่ดีที่สุด

ในช่วงเวลาที่สำคัญนี้ เมื่อการแข่งขันเพื่อชัยชนะเป็นวัตถุประสงค์หลักของการเล่นกีฬา ความเครียด ความกดดัน และความวิตกกังวลสำหรับนักกีฬาที่ไม่ได้ถูกเตรียมการอย่างเหมาะสมก็จะเกิดผลลบ ต่อการแสดงความสามรถ การเตรียมตัวรับมือและแก้ปัญหากับความเครียดและความวิตกกังวลจากการฝึกซ้อมและแข่งขันกีฬา จึงเป็นขั้นตอนสำคัญที่นักกีฬาในขั้นนี้ต้องเตรียมตัวไว้ให้พร้อม

การใช้ชีวิตในช่วงนี้จึงเป็นช่วงที่ถือว่าเป็นจุดสูงสุดของการเป็นนักกีฬาเพื่อการแข่งขันแล้ว ต้องดำเนินการอย่างเต็มประสิทธิภาพ เป็นการดำเนินการที่เปรียบเสมือนการประกอบอาชีพ เป็นมืออาชีพ ที่การมีระเบียบวินัย ความอดทน การมุ่งมั่นตั้งใจเป็นเรื่องสำคัญมาก รวมทั้งสุดท้ายคือการมีความสุขกับการได้เข้าร่วมการแข่งขันและแสดงความสามารถอย่างเต็มประสิทธิภาพ

ในฉบับหน้าเรามาทราบเรื่องของการฝึกนักกีฬาที่มีเป้าหมายของการพัฒนาร่างกาย ทักษะและจิตใจที่เป้าหมายเมื่อถึงเวลาของการหยุดเล่นกีฬา (Training to Retirement) กันครับ

ผศ. ดร. นฤพนธ์ วงศ์จตุรภัทร
คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา
นายกสมาคมจิตวิทยาการกีฬาประยุกต์แห่งประเทศไทย