นิทรรศการสัญจร “เรื่องลับควันพิศวง”

บุหรี่ครองแชมป์อันดับ 1 ที่ทำให้คนไทยเจ็บป่วยและเสียชีวิต รวมแล้วในแต่ละปีจะมีคนไทยตายจากบุหรี่มากถึง 54,512 คน ในขณะที่เด็กทุกๆ 10 คน ที่ติดบุหรี่ มีเพียง 3 คน เท่านั้นที่เลิกได้ และ 7 คน ที่จะติดบุหรี่ไปตลอดชีวิต !

ผลสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ล่าสุด พ.ศ.2560 พบว่า ประชากรสูบบุหรี่ทั้งสิ้น 10.7 ล้านคน (ร้อยละ 19.1) และพบว่า เพศชายมีอัตราการสูบบุหรี่สูง กว่าเพศหญิง 22 เท่า ซึ่งในกลุ่มเด็กและเยาวชน พบว่า กลุ่มอายุ 19-24 ปี มีอัตราการสูบบุหรี่เพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ.2558 จากร้อยละ 20.2 เป็นร้อยละ 20.4 และข้อมูลการสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติในปี พ.ศ.2557 ยังพบว่า แนวโน้มการเริ่มสูบบุหรี่ครั้งแรกในกลุ่มอายุ 15-24 ปี มีแนวโน้มลดลง จากอายุเฉลี่ยที่เริ่มสูบครั้งแรกที่อายุ 16.9 ปี (พ.ศ.2544) เป็นเริ่มสูบที่อายุเฉลี่ย 15.6 ปี (พ.ศ.2557) โดยในปี พ.ศ.2557 นี้พบว่า เกิดนักสูบหน้าใหม่ถึง 200,515 คน

นอกจากนั้น ข้อมูลการสำรวจการบริโภคยาสูบในเยาวชนไทย อายุ 13-15 ปี  พ.ศ. 2558 ซึ่งดำเนินการภายใต้ โครงการสำรวจการบริโภคยาสูบในเยาวชนระดับโลก (Global Youth Tobacco Survey :GYTS) พบว่า ความชุกของการ สูบบุหรี่ของเยาวชนไทยอายุ 13-15 ปี อยู่ที่ร้อยละ 11.3 โดยพบว่า เยาวชนไทยเคยทดลองสูบบุหรี่ครั้งแรกเมื่ออายุ 7 ปี หรือน้อยกว่า (ร้อยละ 5.2) เยาวชนส่วนใหญ่เริ่มทดลองสูบบุหรี่ครั้งแรกเมื่ออายุ 12 ปี ถึง 13 ปี (ร้อยละ 39.6) รองลงมา เป็นเยาวชนที่ทดลองสูบบุหรี่ในช่วงอายุระหว่าง 14-15 ปี (ร้อยละ 24.8)  และเยาวชนที่ทดลองสูบบุหรี่ในช่วงอายุ 10-11 ปี (ร้อยละ 21.2) ตามลำดับ และยังพบว่า เยาวชนชายสูบบุหรี่ไฟฟ้าถึงร้อยละ 4.7 และเยาวชนหญิงสูบบุหรี่ไฟฟ้าถึงร้อยละ 1.9 และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นโดยมีสาเหตุมาจากความอยากรู้อยากลอง รวมถึงการสร้างค่านิยมวัยรุ่นแบบใหม่ในกลุ่มเดียวกัน จึงทำให้พบกลุ่มเยาวชนนักสูบหน้าใหม่เพิ่มขึ้น

แต่คำถามชวนพิศวงก็คือ บุหรี่ ใครๆ ก็รู้ว่าไม่ดี แต่ทำไมคนยังสูบกัน?

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงหลัก (สำนัก 1) จึงได้จัดนิทรรศการสัญจร “เรื่องลับควันพิศวง” ขึ้น เพื่อให้เด็กๆ และเยาวชนได้เรียนรู้เรื่องราวของบุหรี่และควันพิศวง พร้อมกับอีกหลายเรื่องลับปริศนาที่อาจไม่เคยรู้ภายใต้ความพิศวงของควันบุหรี่ ทำไมถึงทำให้เราหลงกลเข้าไปง่ายแต่ยากที่จะหาทางออก แล้วถ้าหลงเข้าไปแล้วจะหาทางออกได้อย่างไร คาดว่าผู้ที่ไม่เคยสูบเข้าชม จะหลีกเลี่ยง ไม่ลอง แต่ถ้าหากเป็นผู้ที่เคยลอง หรือกำลังติดอยู่ หากต้องการเลิก ก็สามารถติดต่อองค์กรที่แนะนำเพื่อช่วยในการเลิกได้ โดยมุ่งหวังว่าจะทำให้เด็กและเยาวชนไม่ก้าวเข้ามาเป็นนักสูบหน้าใหม่ ซึ่งจะส่งผลให้อัตราการสูบบุหรี่ ของประเทศในภาพรวมลดลงได้

น้องๆ ครู-อาจารย์ และผู้ปกครองในพื้นที่ที่สนใจ สามารถเข้าชมนิทรรศการนี้ได้ตามกำหนดการนี้
วันที่ 1-25 ตุลาคม 2563 พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา  ม.ขอนแก่น จ.ขอนแก่น
วันที่ 27 ตุลาคม – 15 พฤศจิกายน 2563 ศูนย์วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมเพื่อการศึกษา จ.ร้อยเอ็ด
วันที่ 18 พฤศจิกายน – 8 ธันวาคม พิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี จ.อุดรธานี
วันที่ 11 ธันวาคม 2563 – 9 มกราคม 2564 ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. กรุงเทพฯ
วันที่ 12-31 มกราคม 2564 ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา จ.นครสวรรค์
วันที่ 3-22 กุมภาพันธ์ 2564 โรงพยาบาลน่าน จ.น่าน
วันที่ 25 กุมภาพันธ์ – 16 มีนาคม 2564 ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา จ.ลำปาง
วันที่ 19 มีนาคม – 17 เมษายน 2564 ศูนย์การเรียนรู้เมืองฉะเชิงเทรา จ.ฉะเชิงเทรา
วันที่ 20 เมษายน – 15 พฤษภาคม 2564 อุทยานการเรียนรู้นครภูเก็ต จ.ภูเก็ต
วันที่ 18 พฤษภาคม – 6 มิถุนายน 2564 ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา จ.นราธิวาส

มาร่วมหาทางรอดพ้นจากควันพิศวงนี้ไปพร้อมๆ กัน แล้วจะได้คำตอบว่า ทำไมถึงอย่าให้บุหรี่มวนแรกเข้ามาในชีวิตของเรา