อดทนรอวัคซีน อย่างมีความหวัง

ในความอึมครึ้มของภาวะการระบาดโรคโควิด-19 นอกจากการต่อสู้ ให้การระบาด ดำเนินไปอย่างช้าที่สุด จำกัดวงแคบที่สุด เพื่อรอให้อาวุธที่ทรงประสิทธิภาพอย่างวัคซีนมมาหยุดยั้งความเสียหายได้ทัน ในขณะที่ด้านหนึ่งกำลังตั้งกำแพงป้องกันการระบาดอย่างเต็มที่ ขณะที่อีกด้านหนึ่งก็เร่งค้นคว้าหาวิธีผลิตวัคซีนอย่างแข็งขันเช่นกัน

การผลิตวัคซีนแต่ละชนิด ไม่ใช่เรื่องง่าย และจะสำเร็จได้โดยเร็ว นอกจากการศึกษารูปแบบการทำงานของวัคซีนในทางทฤษฎีแล้ว ยังต้องผ่านการทดลองในห้องปฏิบัติการ การทดลองในสัตว์ และการทดสอบในมนุษย์ (การทดสอบทางคลินิก) อีกหลายขั้นตอน

ซึ่งขั้นตอนการทดสอบทางคลินิกนั้น แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ก็คือ การทดสอบระยะที่ 1 จะทดสอบกับคนจำนวนน้อย เพื่อประเมินความปลอดภัย ทดสอบความสามารถในการสร้างภูมิคุ้มกันของวัคซีน และหาปริมาณวัคซีนที่เหมาะสม และเมื่อผ่านการรับรองแล้ว ก็จะทำการทดสอบในระยะที่ 2 กับอาสาสมัครกลุ่มใหญ่ขึ้น โดยมีการแบ่งผู้ทดสอบเป็นกลุ่มตามปัจจัยที่ต้องการตรวจสอบ ทั้งเรื่องความปลอดภัยและผลของภูมิคุ้มกันที่ได้ จากนั้นก็จะเป็นการทดสอบในระยะที่ 3 กับกลุ่มประชากรขนาดใหญ่ เพื่อทดสอบประสิทธิภาพในการป้องกันโรคของวัคซีน และตรวจสอบความปลอดภัยให้ครอบคลุมกว้างมากยิ่งขึ้น

และหากสร้างวัคซีนได้สำเร็จ ยังต้องรอขบวนการผลิตรวมถึงการแจกจ่ายวัคซีนอีกระยะเวลาหนึ่ง  ซึ่งกระบวนการทั้งหมดนี้คงใช้เวลาอีกเป็นปีทีเดียว ณ ขณะนี้ WHO ได้ประกาศรายชื่อของวัคซีน โควิด-19 ที่อยู่ระหว่างการทดลองมาแล้ว 44 รายชื่อ โดย 42 รายชื่อยังอยู่ในขั้นทดสอบในห้องปฏิบัติการและทดสอบกับสัตว์ทดลอง มีเพียง 2 รายเท่านั้น ที่เริ่มทดสอบทางคลินิกในระยะแรก

วัคซีน mRNA-1273 ของ บริษัทเทคโนโลยีชีวภาพโมเดอร์นา เทอราพิวติกส์ (Moderna Therapeutics) ร่วมกับ สถาบันสุขภาพแห่งชาติสหรัฐ (NIH) เริ่มทำการทดสอบทางคลินิกระยะแรกเมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2563 ในอาสาสมัครสุขภาพดี 45 คน คาดว่าจะรู้ผลภายในเดือน มิถุนานย 2563 ซึ่งผลออกมายังเป็นเป็นที่น่าพอใจก็ต้องทดสอบซ้ำ แต่ถ้าหากสำเร็จจะเข้าสู่การทดสอบทางคลินิคระยะต่อไป ส่วนอีกรายเป็นวัคซีนสัญชาติจีน จาก Cansino biological/Beijing IoB/Academy of Military Medical School/Tongji medical college โดยใช้อาสาสมัครรวม 108 คน น่าจะรู้ผลของระยะแรกราวเดือน กันยายน 2563

นอกจากนี้ บริษัท INOVIO, US/Department of Defense/Beijing Advaccine Biotech, CN ที่เคยทดสอบวัคซีน MER-coV ถึงในระยะที่ 2 แล้ว ก็เตรียมทดสอบวัคซีนของ โควิด-19 ทางคลินิคในระยะแรกกับอาสาสมัครสุขภาพดี 30 คนภายในเดือนเมษายนนี้ รวมถึงยังมีบริษัทผลิตวัคซีนอีกหลายแห่งที่ประกาศเตรียมทดสอบทางคลินิคระยะแรกในระยะเวลาอีก 1-2 เดือนข้างหน้านี้

ในวันที่วัคซีนยังมาไม่ถึง การป้องกันตัวเองตามหลักสาธารณะสุขพื้นฐานที่รณรงค์กันมาก่อนหน้านี้ ไม่ว่าจะเป็น การเลี่ยงเข้าพื้นที่ชุมชน การเว้นระยะห่างระหว่างกัน สวมหน้ากากอนามัย ล้างมือบ่อยๆ ดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ ก็ยังคงเป็นเครื่องมือป้องกันโควิด-19 ที่มีประสิทธิภาพ ร่วมด้วยช่วยกันยับยั้งไว้ให้ได้ จนกว่าวัคซีนจะมาถึง

(เรียบเรียงจาก เฟสบุ้ค Yong Poovorawan
ดร.ภก.นรภัทร ปีสิริกานต์ เภสัชกร 7
รกน.ผอก. ผลิตวัคซีนจากไวรัส ฝ่ายชีววัตถุ องค์การเภสัชกรรม)
(ภาพโดย Arek Socha, LuAnn Hunt / Pixabay)