ได้เวลา ลดขยะพลาสติก อย่างจริงจังแล้ว

เต่าตนุ เกยตื้นตาย พบขยะทะเลประเภทถุงพลาสติในระบบทางเดินอาหาร, วาฬร่องครีบ เกยตื้น ตายหลังขย้อนถุงพลาสติกออกมา 5 ใบ ภายในท้องพบถุงพลาสติกน้ำหนักกว่า 8 กิโลกรัมสะสมอยู่, วาฬสเปิร์ม ยาวร่วม 10 เมตร ตายเกยฝั่งอินโดนีเซีย พบขยะพลาสติกเต็มท้องถึง 6 กิโลกรัม, วาฬตายที่สเปน พบขยะพลาสติดในท้อง, วาฬตายที่นอร์เวย์ พบขยะพลาสติดในท้อง ไม่เฉพาะในทะเลเท่านั้น กวางภายในอุทยานแห่งชาติตาย พบถุงพลาสติกจำนวนมากในท้อง, มูลช้างป่ามีถุงพลาสติดอยู่จำนวนมาก… ยังไม่รวมถึงที่ไม่เป็นข่าวอีกมากมาย เหล่านี้ล้วนบ่งบอกว่า ปัญหาขยะพลาสติกเริ่มใหญ่ขึ้น และสร้างผลกระทบให้เห็นเด่นชัดขึ้นเรื่อยๆ

แรกเริ่มที่พลาสติกถูกคิดค้นขึ้นมาราวปี ค.ศ.1950 มีการใช้งานประมาณ 5 ล้านตันต่อปีเท่านั้น แต่ด้วยราคาที่ถูก เบา และทนทาน ทำให้ปัจจุบันทั่วโลกมีการใช้พลาสติกรวมกันแล้วมากถึงราว 300 ล้านตันต่อปี ในจำนวนนี้เป็นถุงพลาสติกถึง 5 ล้านล้านใบ ซึ่งถ้ารวมตลอด 60 กว่าปีที่ผ่านมา มีพลาสติกถูกผลิตขึ้นแล้วมากถึงประมาณ 8,300 ล้านตันเลยทีเดียว ในจำนวนนี้จะมีสักเท่าไหร่เชียว ที่ถูกนำกลับมาใช้ใหม่ หรือถูกกำจัดอย่างถูกวิธี และแน่นอนว่าขยะพลาสติกที่ไม่ได้ถูกนำมารีไซเคิล ก็ยังคงอยู่ และจะยังอยู่ต่อไปบนโลกอีกราวๆ 450 ปีตามอายุ นับตั้งแต่วันที่ถูกผลิตขึ้น

เป็นเรื่องดีที่ในปีใหม่นี้ โรงพยาบาล ห้างสรรพสินค้า และร้านค้าต่างๆ ร่วมมือกัน เพิ่มความเข้มข้นในการลดการใช้ถุงพลาสติก ไม่ว่าจะเป็น การงดแจกถุงพลาสติกในวันที่ 4 ของทุกเดือน การให้คะแนนสะสมเมื่อไม่รับถุงพลาสติก การเตรียมถุงผ้าหรือกระเป๋าที่นำกลับมาใช้ซ้ำได้อีกไว้คอยบริการ

เรื่องน่าห่วงอีกอย่างก็คือ ครึ่งหนึ่งของพลาสติกที่ใช้ในปัจจุบัน เป็นพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียว อาทิ ถุงพลาสติก หลอด ที่คนกาแฟ ขวดน้ำ พลาสติกห่ออาหาร และก้านสำลี และด้วยความที่พลาสติกเหล่านี้ปนเปื้อนจากการใช้งาน มีขนาดเล็ก รีไซเคิลยาก มีจำนวนน้อยเพียงน้อยนิดเท่านั้นที่เข้าสู่กระบวนการกำจัดอย่างถูกวิธี ส่วนที่เหลือก็กลายเป็นขยะไหลไปรวมกันในทะเล สร้างผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตในทะเลกว่า 700 สายพันธุ์ และเป็นสาเหตุให้สัตว์น้ำน้อยใหญ่จำนวน 100 ล้านตัวต้องตาย แม้ว่ามนุษย์จะไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงเป็นกลุ่มแรกๆ แต่ผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสัตว์ ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ก็จะส่งผลมาถึงมนุษย์อยู่ดี ไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม

ล่าสุดคณะอนุกรรมการบริหารจัดการขยะพลาสติก เตรียมยกเลิกการใช้ผลิตภัณฑ์พลาสติกประเภทใช้ครั้งเดียวทิ้ง 7 ชนิด โดยยกเลิกภายในปีนี้มี Cap seal, Microbead, พลาสติกที่ผสมสารย่อยสลายประเภท Oxo ส่วนที่จะยกเลิกในปี 2565 มี กล่องโฟมบรรจุอาหาร, ถุงพลาสติกหูหิ้วที่หนาน้อยกว่า 36 ไมครอน และที่จะยกเลิกในปี 2568 มี แก้วน้ำพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว และหลอดพลาสติก

ถึงเวลาแล้วที่เราต้องเริ่มปรับตัว ที่จะช่วยกันลดปริมาณขยะพลาสติกอย่างจริงจัง เตรียมถุงผ้า หรือ ภาชนะที่ใช้ซ้ำได้ ไม่ลำบาก แค่ยังไม่เคยชินเท่านั้นเอง